Eπιστήμονες της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών δημοσίευσαν πρόσφατα στο διεθνές περιοδικό Atmosphere εργασία με θέμα τη μελέτη των τάσεων βασικών κλιματικών παραμέτρων στην Ελλάδα την περίοδο 1991-2020. Η μελέτη, αξιοποίησε δεδομένα της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus και αναλύει τις τις τάσεις μεταβολής της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης, και της θερμοκρασίας θάλασσας τα τελευταία 30 χρόνια.
Τα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά για περιοχές όπως η ανατολική Κρήτη που φαίνεται πως πλήττεται περισσότερο από τις κλιματικές αλλαγές με βασικό στοιχείο που την επηρεάζει τη σαφή μείωση των βροχοπτώσεων και μάλιστα αυτό συμβαίνει, όπως φαίνεται από την έρευνα, με τις συνεχόμενες μέρες ξηρασίας (χωρίς βροχές), να έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια.
Η Αντιμετώπιση της Ξηρασίας και Βροχοπτώσεων στην Κρήτη: Μια Περιβαλλοντική Ανάλυση
Η Κρήτη, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, με την ξηρασία και τις βροχοπτώσεις να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των υδάτινων πόρων και τη γεωργική παραγωγή. Με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα να επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες, η βροχόπτωση παρουσιάζει μεταβολές, ενώ η ξηρασία συνεχίζει να προκαλεί έντονες πιέσεις στον αγροτικό τομέα.
Βροχοπτώσεις: Ενδείξεις Μεταβολών
Σύμφωνα με την ανάλυση των κλιματικών δεδομένων για την περίοδο 1991-2020, η ετήσια κατανομή των βροχοπτώσεων παρουσιάζει γεωγραφικές διακυμάνσεις σε όλη την Ελλάδα. Η Δυτική Ελλάδα παρουσιάζει στατιστικά σημαντική αύξηση των βροχοπτώσεων, αλλά στην Κρήτη, οι βροχοπτώσεις φαίνεται να μειώνονται ή να παραμένουν σταθερές, κάτι που ενισχύει τους φόβους για παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας.
Ενώ στη Δυτική Ελλάδα (Επτάνησα, Ήπειρος) παρατηρείται αύξηση των ετήσιων βροχοπτώσεων, κυρίως κατά την τελευταία δεκαετία της έρευνας (2011–2020), άλλες περιοχές, όπως η Κεντρική Θεσσαλία, η Ανατολική Πελοπόννησος και η Ανατολική Κρήτη, καταγράφουν μείωση των βροχοπτώσεων. Αυτή η διαφοροποίηση σχετίζεται με τις τοπικές κλιματικές συνθήκες και τη γεωγραφία κάθε περιοχής. Οι περιοχές με αυξημένες βροχοπτώσεις αντιμετωπίζουν πιθανούς κινδύνους πλημμύρας, ενώ οι περιοχές με μείωση των βροχοπτώσεων βρίσκονται αντιμέτωπες με την ξηρασία.
Σημαντικό μέρος της έρευνας επικεντρώνεται στην ανάλυση των ημερών με έντονες βροχοπτώσεις, δηλαδή ημέρες κατά τις οποίες η ημερήσια βροχόπτωση ξεπερνά τα 20 mm. Σύμφωνα με την έρευνα, παρατηρείται στατιστικά σημαντική αύξηση των ημερών με έντονη βροχόπτωση κυρίως στα δυτικά της χώρας, όπως στη Δυτική Ελλάδα, την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Αυτή η τάση οδήγησε σε σωρευτική αύξηση 9-10 ημερών έντονης βροχόπτωσης για την περίοδο των 30 ετών.
Στις περιοχές αυτές, η αύξηση της συχνότητας των ημερών έντονης βροχόπτωσης έχει σημαντικές επιπτώσεις σε πολλούς τομείς, όπως οι γεωργικές καλλιέργειες και η πολιτική προστασία, καθώς οι πιο συχνές και έντονες βροχοπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πλημμυρικά φαινόμενα. Ειδικά για την Κρήτη, η έρευνα αναφέρει ότι η τάση για έντονες βροχοπτώσεις μειώνεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, γεγονός που επιδεινώνει τις συνθήκες ξηρασίας.
Η Ξηρασία
Ένας άλλος βασικός δείκτης που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της ξηρασίας είναι οι «συνεχόμενες ξηρές ημέρες» (Consecutive Dry Days – CDD), που ορίζονται ως οι μέρες με λιγότερο από 1 mm βροχόπτωση. Η έρευνα δείχνει ότι οι βόρειες περιοχές της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών περιοχών, εμφανίζουν αύξηση στις συνεχόμενες ξηρές ημέρες. Αντίθετα, σε περιοχές όπως η Νότια Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου και (συνολικά) η Κρήτη, καταγράφεται μείωση αυτών των ημερών κατά την τελευταία δεκαετία, λόγω της αυξημένης βροχόπτωσης που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η μείωση των συνεχόμενων ξηρών ημερών στην Κρήτη μπορεί να θεωρηθεί θετική για τη γεωργία, αλλά η διατήρηση αυτής της τάσης είναι αβέβαιη λόγω της συνολικής μείωσης των ετήσιων βροχοπτώσεων σε άλλες περιόδους του έτους.
Πιθανές Λύσεις
Η Κρήτη χρειάζεται άμεσα μέτρα διαχείρισης και πρόληψης της ξηρασίας, όπως η βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων μέσω φραγμάτων, η ενίσχυση του υδροφόρου ορίζοντα και η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών άρδευσης που μειώνουν τη σπατάλη νερού.
Η κατανομή των βροχοπτώσεων, οι μεταβολές στις θερμοκρασίες και οι περίοδοι ξηρασίας στην Κρήτη πρέπει να αντιμετωπιστούν με στρατηγικές που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα και την ασφάλεια του υδάτινου αποθέματος για το μέλλον.
Δημοσίευση σχολίου