Αν και η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης ολοκληρώθηκε, οι συζητήσεις συνεχίζονται σχετικά με το νέο Κανονισμό Καθαριότητας του Δήμου Ιεράπετρας, ο οποίος παρουσιάστηκε σήμερα από τον αντιδήμαρχο καθαριότητας Γιώργο Γιακουμάκη μέσα από το Ράδιο Λασίθι. Η δημοτική αρχή φιλοδοξεί να θεσπίσει ένα επικαιροποιημένο πλαίσιο λειτουργίας που να απαντά στις προκλήσεις του σήμερα – με βασικό σύνθημα το «πληρώνω όσο πετάω». Ωστόσο, η φιλοδοξία αυτή συνοδεύεται από ερωτήματα για την εφαρμοσιμότητα, τη δικαιοσύνη, αλλά και τη διαφάνεια της διαδικασίας.
Ο υφιστάμενος κανονισμός καθαριότητας χρονολογείται από το 2008, με τροποποιήσεις το 2013. Όπως τόνισε ο αντιδήμαρχος, η τρίτη αυτή απόπειρα αναθεώρησης βασίζεται σε έναν εθνικό «μπούσουλα» που ορίζει υποχρεωτικά άρθρα, ενώ το υπόλοιπο κείμενο προσαρμόζεται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Μέχρι στιγμής, έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και αναμένονται τα επόμενα βήματα: Δημοτική Επιτροπή, Δημοτικό Συμβούλιο, έλεγχος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
Ο χρονικός ορίζοντας για την εφαρμογή του κανονισμού τοποθετείται από τη δημοτική αρχή μέσα στο καλοκαίρι, χωρίς να αποκλείονται καθυστερήσεις, αν ληφθούν υπόψη οι τυπικές διαδικασίες αλλά και οι τεχνικές εκκρεμότητες.
Η βασική αρχή: «πληρώνω όσο πετάω»
Ο κανονισμός επιχειρεί να μετατοπίσει το βάρος της ευθύνης στον παραγωγό των απορριμμάτων – είτε πρόκειται για φυσικά πρόσωπα είτε για επιχειρήσεις. Η φιλοσοφία «πληρώνω όσο πετάω» δεν εφαρμόζεται άμεσα μέσω μεταβολής των τελών, αλλά διαφαίνεται ήδη μέσα από προβλέψεις για χρεώσεις στην αποκομιδή ογκωδών, φυτικών υπολειμμάτων ή άλλων κατηγοριών απορριμμάτων.
Η αποσαφήνιση των τεχνικών λεπτομερειών παραμένει, ωστόσο, ασαφής. Δεν έχει ακόμη γίνει γνωστό πώς θα μετριέται ο όγκος ή το είδος των απορριμμάτων και με ποιον μηχανισμό θα καταλογίζονται οι επιπλέον χρεώσεις στους πολίτες. Παράλληλα, παραμένει ανοικτό το ερώτημα αν αυτή η λογική θα ενισχύσει τη δικαιοσύνη ή θα επιβαρύνει δυσανάλογα ορισμένες κοινωνικές ομάδες.
Ρυθμίσεις, υποχρεώσεις και πρόστιμα
Ο κανονισμός δεν αφορά μόνο τους πολίτες, αλλά και τις ίδιες τις υπηρεσίες του Δήμου. Ορίζονται ρητά οι υποχρεώσεις των δύο πλευρών, με την εφαρμογή να εναπόκειται στους επόπτες καθαριότητας και τη Δημοτική Αστυνομία. Όπως έγινε γνωστό, για το 2024 προβλέπονται ενισχύσεις σε προσωπικό, καθώς σήμερα η δύναμη της δημοτικής αστυνομίας παραμένει περιορισμένη.
Το πλαίσιο επιβολής προστίμων έχει προβλεφθεί εκτενώς, με ορισμένα ποσά να χαρακτηρίζονται ήδη ως «τσουχτερά». Ωστόσο, δεν έχει παρουσιαστεί ακόμη με διαφάνεια πώς ακριβώς θα κοινοποιούνται αυτές οι παραβάσεις στους πολίτες, ούτε πώς θα διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση. Η ανάγκη για ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών τονίστηκε από όλους, αλλά μένει να φανεί αν αυτή θα προηγηθεί της εφαρμογής του κανονισμού ή θα ακολουθήσει ως «εκ των υστέρων διόρθωση».
Υποδομές: επαρκούν ή όχι;
Η λειτουργία της μονάδας κομποστοποίησης (ΜΕΒΑ), που παραδόθηκε πρόσφατα στον ΕΣΔΑΚ, αναμένεται να δώσει διέξοδο στη διαχείριση των βιοαποβλήτων. Οι καφέ κάδοι θα αποτελέσουν τη βασική εναλλακτική για τους πολίτες, ενώ δεν αποκλείονται μελλοντικές χρεώσεις για όσους επιλέγουν ιδιωτική μεταφορά των απορριμμάτων τους.
Το Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) και το Πράσινο Σημείο παραμένουν σε φάση σχεδιασμού ή σε αναμονή ένταξης σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, ενώ σοβαρά προβλήματα αναγνωρίζονται στον υφιστάμενο εξοπλισμό του Δήμου – με μηχανήματα και απορριμματοφόρα πεπαλαιωμένα και ανεπαρκή.
Αγροτικά και εμπορικά απόβλητα: γκρίζες ζώνες και ανάγκη συνεργασίας
Για τις επιχειρήσεις και τα ξενοδοχεία, ειδικά εκείνα με εμβαδό άνω των 150 τ.μ., προβλέπεται ήδη η υποχρέωση να συμβάλλονται με ιδιώτες για τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων. Στην πράξη, όμως, δεν έχει διευκρινιστεί το ποσοστό συμμόρφωσης και δεν φαίνεται να υπάρχει σταθερός μηχανισμός ελέγχου.
Στον αγροτικό τομέα, η ανακύκλωση φυτοπροστατευτικών και η διαχείριση των θερμοκηπιακών αποβλήτων αποτελούν χρόνιο αγκάθι. Ο Δήμος δηλώνει ανοιχτός σε συνεργασίες με τον ΕΣΔΑΚ και άλλους φορείς, όμως η έλλειψη τοπικής πρόβλεψης για σημεία εναπόθεσης ή για ενδιάμεση διαχείριση προκαλεί εύλογο προβληματισμό – ειδικά σε περιοχές όπως η Ανατολή ή το Στόμιο, όπου η πίεση του πρωτογενούς τομέα είναι αυξημένη.
Δημόσια συμμετοχή και πολιτική λογοδοσία
Η διαβούλευση, παρότι χρήσιμη, φαίνεται περιορισμένη προς το παρόν. Μέχρι τώρα συμμετείχαν ο Αγροτικός Σύλλογος και μεμονωμένοι πολίτες, ωστόσο απουσιάζει μια συστηματική εκστρατεία ενημέρωσης, η οποία θα έκανε ευρύτερα γνωστές τις αλλαγές που έρχονται και τις υποχρεώσεις που αυτές συνεπάγονται. Παράλληλα, εύλογη είναι η ανησυχία για το κατά πόσο ο Δήμος εφαρμόζει πρώτα ο ίδιος τις διατάξεις που απαιτεί από τους πολίτες να τηρούν. Όπως σχολίασε ένας ακροατής, «πριν ζητά ο Δήμος συμμόρφωση, πρέπει να τη δείχνει ο ίδιος με έργα, όχι μόνο με προθέσεις».
Διαβάστε τον υπό διαβούλευση κανονισμό ΕΔΩ
Δημοσίευση σχολίου