Η Κρήτη βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο. Η 27η Νοεμβρίου 2025 δεν είναι απλώς μια ακόμη ημερομηνία στο ημερολόγιο των διεκδικήσεων είναι το αποκορύφωμα μιας μακράς περίοδου συσσωρευμένης πίεσης, δημόσιας ανησυχίας και θεσμικών παρεμβάσεων για τη σωτηρία του Εθνικού Συστήματος Υγείας στο νησί.
Ηυποστελέχωση των νοσοκομείων, οι παραιτήσεις ιατρών και τα κενά στις εφημερίες δεν αποτελούν πλέον επιμέρους περιστατικά, αλλά συνθέτουν μια συνεκτική εικόνα συστημικής κατάρρευσης. Οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, οι εμπορικοί σύλλογοι και η κοινωνία των πολιτών προχωρούν σε κοινή δράση, συγκροτώντας ένα παγκρήτιο μέτωπο υπεράσπισης της δημόσιας υγείας.
Η μαζική κινητοποίηση που έχει προγραμματιστεί για αύριο Πέμπτη αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη και συντονισμένη αντίδραση των τελευταίων ετών. Προηγήθηκαν δεκάδες συνελεύσεις, ψηφίσματα και παρεμβάσεις, με αποκορύφωμα τη σχεδόν ομόφωνη στήριξη του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης στα αιτήματα των υγειονομικών. Η πίεση που ασκείται πλέον προς την κεντρική διοίκηση υπερβαίνει τα στενά συνδικαλιστικά όρια και αποτυπώνει ένα κοινωνικό αίτημα που έχει αποκτήσει καθολικά χαρακτηριστικά.
Το Λασίθι στο σημείο μηδέν
Στο Λασίθι, το οποίο αναδεικνύεται στο επίκεντρο της κρίσης, η κατάσταση στα τέσσερα αστικά κέντρα αποτυπώνεται με όρους λειτουργικής αδυναμίας. Στην Ιεράπετρα, όπου οι 84 από τις 199 οργανικές θέσεις παραμένουν κενές (42,2%), η εικόνα είναι ενδεικτική της κατάρρευσης: μόλις ένας αναισθησιολόγος, ένας παθολόγος και ένας ακτινολόγος υπηρετούν στο νοσοκομείο, ενώ μέσα στον Νοέμβριο καταγράφηκαν έως και 23 ημέρες χωρίς ακτινολόγο, 22 χωρίς παθολόγο και άλλες τόσες χωρίς πνευμονολόγο. Η κοινωνική αντίδραση υπήρξε αντίστοιχη της πίεσης.
Στον Άγιο Νικόλαο η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Το Γενικό Νοσοκομείο αντιμετωπίζει σταθερά 7-8 κενές εφημερίες σε βασικές κλινικές, ενώ στο ακτινολογικό τα κενά φτάνουν τα 15. Η Χειρουργική Κλινική αναγκάστηκε να διακόψει για δέκα ημέρες τις εισαγωγές τον Ιούλιο, ενώ η δημοτική αρχή αναγκάστηκε να θεσμοθετήσει επίδομα 500 ευρώ μηνιαίως για ένα έτος ως κίνητρο στέγασης και σίτισης για νέους ιατρούς.
Στη Σητεία, η υγειονομική επισφάλεια επιτείνεται από τη γεωγραφική απομόνωση: η παιδιατρική κλινική λειτουργεί με «μεικτές» εφημερίες, ενώ η μοναδική παθολόγος έλειπε για μεγάλο διάστημα, αφήνοντας κεντρικές λειτουργίες στον αέρα.
Ρέθυμνο: Χειρουργική στα όρια
Στο Ρέθυμνο, οι ελλείψεις εντοπίζονται στον πυρήνα της επείγουσας ιατρικής. Η Χειρουργική Κλινική λειτουργεί με 3 έως 4 ειδικευμένους ιατρούς για 6 οργανικές θέσεις, καλύπτοντας παράλληλα τα επείγοντα και τα τακτικά χειρουργεία, σε ένα καθεστώς υπερεφημέρευσης και εξουθένωσης χωρίς άδειες. Το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών λειτουργεί με 2 μόνιμους ιατρούς έναντι 7 προβλεπόμενων, γεγονός που οδηγεί σε μετακινήσεις ιατρών από Κέντρα Υγείας ή σε εμβαλωματικές λύσεις με ιδιώτες μέσω «μπλοκ». Παράλληλα, το νοσοκομείο καλείται να εξυπηρετήσει έναν πληθυσμό που φτάνει τους 170.000 ανθρώπους τους θερινούς μήνες.
Χανιά: Παραιτήσεις και κατάρρευση της ψυχικής υγείας
Στα Χανιά, η κρίση εκδηλώνεται με κύμα παραιτήσεων ιατρών που αρνούνται να συνεχίσουν υπό συνθήκες επισφάλειας. Οι ελλείψεις σε βασικές ειδικότητες έχουν προκαλέσει φαινόμενο ντόμινο σε κλινικές που κλείνουν ή υπολειτουργούν. Ταυτόχρονα, σοβαρά προβλήματα καταγράφονται στις δομές ψυχικής υγείας, οι οποίες αποτέλεσαν αντικείμενο ειδικού ψηφίσματος στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης. Στην κινητοποίηση συμμετέχουν ενεργά σύλλογοι γονέων, ιδιαίτερα από σχολεία ειδικής αγωγής, συνδέοντας άμεσα το ζήτημα της υγείας με την καθημερινότητα των παιδιών τους.
Ηράκλειο: Πίεση στα δύο μεγάλα νοσοκομεία του νησιού
Στο Ηράκλειο, η κατάσταση στα δύο μεγάλα νοσοκομεία έχει επιβαρυνθεί από τις συνεχείς διακομιδές περιστατικών από ολόκληρη την Κρήτη. Στο Βενιζέλειο, οι 207 κενές οργανικές θέσεις στη νοσηλευτική υπηρεσία και το κλείσιμο του 40% των χειρουργικών αιθουσών έχουν οδηγήσει σε μείωση 15% στις επεμβάσεις σε σχέση με το 2019. Στο ΠΑΓΝΗ, το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων παραμένει αρνητικό, με 23 αποχωρήσεις και μόλις 13 προσλήψεις το 2024. Τα κενά ιατρών στα δύο νοσοκομεία υπολογίζονται σε περίπου 80.
Οργάνωση και γεωγραφία των κινητοποιήσεων
Οι αυριανές δράσεις είναι απόλυτα συντονισμένες, αλλά διαμορφώνονται με βάση τις ανάγκες κάθε πόλης. Στο Λασίθι, οι συγκεντρώσεις θα γίνουν το μεσημέρι, αξιοποιώντας τις στάσεις εργασίας της ΑΔΕΔΥ και το κλείσιμο των καταστημάτων. Στα Χανιά, στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο, οι κινητοποιήσεις έχουν προγραμματιστεί στις 18:00, ώστε να δοθεί η δυνατότητα μαζικής συμμετοχής εργαζομένων μετά το πέρας του ωραρίου.
Η συμμετοχή θεσμικών φορέων είναι καθολική: τα Εργατικά Κέντρα πόλεων έχουν εκδώσει επίσημα καλέσματα, ενώ Δήμοι και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης συντάσσονται με τα αιτήματα των υγειονομικών. Το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης τα έχει υπερψηφίσει σχεδόν ομόφωνα.
Ιδεολογικό πλαίσιο και αιτήματα
Η κινητοποίηση βασίζεται στην απόρριψη της εμπορευματοποίησης της υγείας και την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της. Τα πιο έντονα «όχι» των φορέων αφορούν τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων ή κλινικών, τα απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή και τις ελαστικές μορφές εργασίας ως μόνιμη λύση υποστελέχωσης.
Τα αιτήματα που τίθενται έχουν σαφές οικονομικό και λειτουργικό περιεχόμενο: διπλασιασμός μισθών για τις άγονες περιοχές, άμεσες μαζικές μόνιμες προσλήψεις, επικαιροποίηση των οργανισμών των νοσοκομείων που χρονολογούνται από το 2012 και ένταξη των επαγγελμάτων υγείας στα Βαρέα και Ανθυγιεινά.
Η αυριανή κινητοποίηση συνιστά κορυφαία στιγμή ενός κοινωνικού ρεύματος που πλέον ξεπερνά τα όρια της διαμαρτυρίας. Η κοινωνία της Κρήτης καλείται να προστατεύσει το δικαίωμα στη δημόσια υγεία σε μια περίοδο όπου οι νησιωτικές ανισότητες και η τουριστική επιβάρυνση λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακός των παθογενειών του συστήματος. Η επιτυχία των δράσεων θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των φορέων να επιβάλουν στο δημόσιο διάλογο την ανάγκη ουσιαστικών δεσμεύσεων από την κεντρική πολιτική σκηνή, δεσμεύσεων που θα υπερβούν τις συνήθεις εξαγγελίες και θα οδηγήσουν σε πραγματικές λύσεις για ένα σύστημα υγείας που έχει φτάσει στα όριά του.
Δημοσίευση σχολίου