Η απένταξη του έργου κατασκευής Μεγάλου Πράσινου Σημείου στη θέση «Πλατειά Όψη» του Δήμου Ιεράπετρας, που ανέδειξε το radiolasithi.gr και πυροδότησε έντονη δημόσια συζήτηση τις τελευταίες ημέρες, έφερε σήμερα στο προσκήνιο την επίσημη απάντηση της Δημοτικής Αρχής. Ο δήμαρχος Ιεράπετρας, Μανώλης Φραγκούλης, μίλησε τηλεφωνικά από την Αθήνα –όπου βρίσκεται για επαφές– υποστηρίζοντας ότι έλαβε αρμοδίως σαφείς εξηγήσεις για την απένταξη, ενώ στο στούντιο του Ράδιο Λασίθι βρέθηκε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Καθαριότητας και Περιβάλλοντος, Γιώργος Γιακουμάκης, καταθέτοντας ένα αναλυτικό χρονολόγιο ενεργειών και προθεσμιών.
Στην παρέμβασή του, ο κ. Φραγκούλης έθεσε εξαρχής το πλαίσιο μέσα στο οποίο, όπως είπε, πρέπει να διαβαστεί η απένταξη: ως αποτέλεσμα «αλλαγής κυβερνητικής πολιτικής» στον τρόπο χρηματοδότησης των πράσινων σημείων και της συνολικής διαχείρισης απορριμμάτων. Σύμφωνα με όσα μετέφερε από τη συνάντησή του στην Αθήνα με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, κ. Σιαδήμα, η συγκεκριμένη κατεύθυνση αφορά το σύνολο της χώρας και οδήγησε στην απένταξη 58 έργων Πράσινων Σημείων. «Δεν είναι ο Δήμος Ιεράπετρας ανήμπορος ή ανίκανος», τόνισε, επιδιώκοντας να απαντήσει –όπως είπε– σε όσα «γράφονται και λέγονται» περί αδράνειας ή έλλειψης ενεργειών.
Ο δήμαρχος υποστήριξε ότι η μετατόπιση της κυβερνητικής πολιτικής «φεύγει» από το μοντέλο των επιμέρους Πράσινων Σημείων και «πάει σε άλλο σκεπτικό», με έμφαση στην ενίσχυση των εργοστασίων διαχείρισης απορριμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, ανέφερε ότι η συνέχεια θα δοθεί μέσω του ΦΟΔΣΑ, ο οποίος θα προτείνει –όπως είπε– τα προγράμματα για τις μονάδες/εργοστάσια που απαιτούνται για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Σημείο-κλειδί στην τοποθέτησή του ήταν και η αναφορά στη διαχείριση του κινδύνου οικονομικής επιβάρυνσης του Δήμου. Ο κ. Φραγκούλης είπε ότι, εάν ο Δήμος είχε προχωρήσει στη διαδικασία πλήρους δημοπράτησης/συμβασιοποίησης, τότε –υπό την απένταξη– θα υπήρχε ενδεχόμενο να απαιτηθεί αποζημίωση προς τον ανάδοχο από το ταμείο του Δήμου, κάτι που, κατά τον ίδιο, θα σήμαινε «πάρα πολλά χρήματα» για τα δημοτικά οικονομικά.
Ωστόσο, στο ερώτημα για το κατά πόσο θα μπορούσε να υπάρξει μια «γέφυρα» (μεταφορά) προς επόμενη προγραμματική περίοδο –όπως έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις έργων– ο δήμαρχος απάντησε ότι, εφόσον «αλλάζει το σκεπτικό» και δεν χρηματοδοτούνται πλέον Πράσινα Σημεία, η δυνατότητα αυτή πρακτικά δεν υφίσταται. Παράλληλα, επέμεινε ότι η Δημοτική Αρχή «το είχε παλέψει», παραπέμποντας για λεπτομέρειες στον αντιδήμαρχο.
Το χρονολόγιο που παρουσίασε ο αντιδήμαρχος
Στο στούντιο του Ράδιο Λασίθι, ο κ. Γιακουμάκης επιχείρησε να αποτυπώσει τη μακρά διοικητική διαδρομή του έργου, ξεκινώντας από το 2016. Όπως είπε, στις 26/09/2016 υποβλήθηκε το αρχικό τεχνικό δελτίο, στο οποίο το Πράσινο Σημείο εμφανιζόταν ως υποέργο της Μονάδας Κομποστοποίησης, σε ένα συνολικό πακέτο προϋπολογισμού 3.167.397 ευρώ. Στο αρχικό σχήμα, η κατασκευή του Πράσινου Σημείου προσδιοριζόταν στα περίπου 235.000 ευρώ και ο εξοπλισμός στα περίπου 105.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, κατά την τριετή περίπου διαδικασία αξιολόγησης ζητήθηκε η αφαίρεση του υποέργου του Πράσινου Σημείου, ώστε να προχωρήσει η Μονάδα Κομποστοποίησης. Αυτό, όπως είπε, εγκρίθηκε με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου (01/07/2019) και ο Δήμος αποδέχθηκε τη χρηματοδότηση της Μονάδας στις 22/07/2019. Επειδή, όπως ανέφερε, υπήρξε τότε διαβεβαίωση ότι θα ακολουθήσει ξεχωριστή πρόσκληση για Πράσινα Σημεία, αυτή εκδόθηκε στις 25/05/2020.
Στο μεταξύ, είχε αλλάξει η χωροθέτηση και οι περιβαλλοντικοί όροι, με το έργο να μεταφέρεται στη θέση «Πλατειά Όψη». Ο κ. Γιακουμάκης ανέφερε ότι ο Δήμος υπέβαλε την πρόταση την 01/07/2021 και η ένταξη εγκρίθηκε στις 19/09/2022, με κρίσιμη παράμετρο –όπως είπε– ότι η ημερομηνία λήξης του προγράμματος ήταν η 31/12/2023.
Εξήγησε ότι η πράξη δεν ήταν ένα μόνο έργο, αλλά τέσσερα υποέργα: η κατασκευή, η προμήθεια εξοπλισμού, η δημοσιότητα της πράξης και οι υπηρεσίες συμβούλου, τα οποία, σύμφωνα με τους όρους, έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί έως 31/12/2023.
Τι παρέλαβε και τι έκανε η σημερινή διοίκηση
Ο αντιδήμαρχος ανέφερε ότι το πρώτο υποέργο βγήκε σε διαγωνισμό στις 20/10/2023, με υποβολές έως τον Νοέμβριο, και ότι όταν η νέα Δημοτική Αρχή ανέλαβε καθήκοντα (01/01/2024), στις 16/01/2024 είχε ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και υπήρχε πρόσκληση αναδόχου. Όπως περιέγραψε, ακολούθησαν άμεσα ενέργειες προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η οποία στις 21/02/2024 απάντησε θετικά, και στη συνέχεια τα στοιχεία εστάλησαν στο Υπουργείο στις 03/03/2024.
Στο στάδιο αυτό, όπως είπε, ζητήθηκαν πρόσθετα στοιχεία για το εάν το Πράσινο Σημείο προβλέπεται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό. Ο ΕΣΔΑΚ απάντησε στις 02/04/2024 ότι προβλέπεται, τα στοιχεία επανεστάλησαν και τελικά στις 18/09/2024 δόθηκε προέγκριση/έγκριση του σχεδίου σύμβασης.
Ο κ. Γιακουμάκης υποστήριξε ότι σε όλο το 2024 υπήρχε η ενημέρωση πως τα έργα αυτά (όπως και τα υπόλοιπα 57) θα περνούσαν σε «γέφυρα» μεταξύ προγραμματικών περιόδων, κάτι που, όπως είπε, είχε ληφθεί υπόψη ακόμη και στα λογιστικά προγράμματα του ΕΣΔΑΚ. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, ο Δήμος δεν προχώρησε σε συμβασιοποίηση, περιμένοντας την τυπική «σύνδεση» των ΕΣΠΑ.
Στο ερώτημα γιατί δεν υπεγράφη σύμβαση μετά την έγκριση του σχεδίου, ο αντιδήμαρχος απάντησε ότι, αν είχαν συμβασιοποιήσει, μετέπειτα –υπό συνθήκες απένταξης– ο Δήμος θα έπρεπε να αποζημιώσει τον εργολάβο για τις εργασίες, ενώ επανέλαβε πως η γραμμή που ακολουθήθηκε βασίστηκε σε αυτή την ενημέρωση περί «γέφυρας». Παράλληλα, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο η απένταξη από το προηγούμενο ΕΣΠΑ να λειτουργεί ως διαδικαστικό βήμα για να υπάρξει χρόνος υλοποίησης στο νέο πρόγραμμα 2021–2027.
Δύο διαφορετικοί τόνοι για την «επόμενη μέρα»
Ενώ ο δήμαρχος εμφανίστηκε κατηγορηματικός πως «τελειώνει» το Πράσινο Σημείο λόγω αλλαγής πολιτικής, ο αντιδήμαρχος δεν απέκλεισε πλήρως να προχωρήσει τελικά το εγχείρημα, δηλώνοντας ότι διατηρεί «μια μικρή ελπίδα» επανένταξης, ακριβώς επειδή, όπως είπε, ο Δήμος είχε προχωρήσει αρκετά στις διαδικασίες.
Στο ίδιο πλαίσιο, χρησιμοποίησε ως παράδειγμα τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης», ένα έργο που, όπως ανέφερε, αρχικά είχε ειπωθεί ότι «να το ξεχάσει», αλλά μετά από διετή προσπάθεια φαίνεται να επανέρχεται, με προγραμματισμό για την εγκατάσταση δύο σημείων στην πόλη: ένα στο νέο περιφερειακό (Καποδίστρια, στο πάρκινγκ) και ένα παράπλευρα του Λιμεναρχείου.
Οι ευρύτερες παρατηρήσεις για την καθαριότητα
Η συζήτηση με τον αντιδήμαρχο, πέρα από το Πράσινο Σημείο, άνοιξε και μια πιο πρακτική εικόνα των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Καθαριότητα: παλαιότητα στόλου, προσπάθεια μετατροπής παλιών οχημάτων σε «πρέσες» για παράταση ζωής, αλλά και –κυρίως– το διαχρονικό βάρος της μεταφοράς των απορριμμάτων προς τον Άγιο Νικόλαο μέσω καροτσών και τράκτορων, που, όπως είπε, «μας έχει γονατίσει». Στόχος της Δημοτικής Αρχής, όπως ανέφερε, είναι να υπάρξουν κινήσεις για μείωση όγκου απορριμμάτων (με χρήση σπαστήρα του ΕΣΔΑΚ/ΜΕΒΑ και προοπτική αγοράς δικού τους μηχανήματος), καθώς και να προχωρήσει το εργοστάσιο κομποστοποίησης σε πλήρη χρήση, με εμπόδιο –όπως περιέγραψε– το ζήτημα του ζυγολόγιου στην πύλη εισόδου.
Με φόντο τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και της προηγούμενης διοίκησης, η Δημοτική Αρχή επιχείρησε, μέσα από τις δύο παρεμβάσεις, να καταστήσει σαφές ότι το ζήτημα της απένταξης δεν κρίνεται μόνο σε τοπικό επίπεδο, αλλά εντάσσεται σε μια κεντρική αλλαγή πολιτικής για τη διαχείριση απορριμμάτων. Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, παραμένει ανοιχτό: αν και με ποιους όρους μπορεί ο Δήμος Ιεράπετρας να διεκδικήσει εκ νέου μια λειτουργική υποδομή τύπου Πράσινου Σημείου –είτε ως αυτούσιο έργο, είτε ως μέρος ενός νέου σχεδιασμού μέσω ΦΟΔΣΑ– ώστε να μην χαθεί οριστικά μια παρέμβαση που είχε ήδη ωριμάσει σε μεγάλο βαθμό.
Δημοσίευση σχολίου