Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική χαρακτηρίζεται ως ορόσημο για την ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας και μετά από χρόνια σχεδιασμού και κατασκευών, το καλώδιο υψηλής τάσης ετοιμάζεται να τεθεί σε λειτουργία, δημιουργώντας νέες προσδοκίες για «πράσινες» επενδύσεις και εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η αρχιτέκτονας Βάννα Σφακιανάκη η οποία ασχολείται ενεργά με όλες αυτές τις εξελίξεις, σε συνέντευξή της στο Ράδιο Λασίθι, θέτει στο επίκεντρο τους προβληματισμούς σχετικά με τα πραγματικά οφέλη για την Κρήτη και τη συνέχιση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.
Σύμφωνα με τη Βάννα Σφακιανάκη, τα πρόσφατα δημοσιεύματα για τη διασύνδεση κάνουν λόγο κυρίως για νέες “business” και μεγάλες επενδύσεις σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, χωρίς όμως να διευκρινίζεται ποιες θα είναι οι θετικές επιπτώσεις για την τοπική κοινωνία. Θεωρεί ότι ο αρχικός στόχος – η ενεργειακή επάρκεια του νησιού – παραμερίζεται μπροστά στην προοπτική εκμετάλλευσης του αιολικού και ηλιακού δυναμικού, με την παραγόμενη ενέργεια να διοχετεύεται στην ηπειρωτική Ελλάδα και δυνητικά σε αγορές του εξωτερικού.
Αυτό το στοιχείο, σύμφωνα με την αρχιτέκτονα, επιβεβαιώνει τις υποψίες που υπήρχαν από την αρχή: «Ο στόχος είναι να μισθωθεί η εκμετάλλευση του αιολικού και ηλιακού δυναμικού της Κρήτης. Αυτό που φαίνεται στην πρώτη σελίδα της προμελέτης της διασύνδεσης από το 2011 τώρα αρχίζει να λέγεται ανοιχτά.»
Η διασύνδεση, λοιπόν, δεν εξυπηρετεί την ενεργειακή αυτάρκεια της Κρήτης, αλλά μετατρέπει το νησί σε έναν ενεργειακό κόμβο, από τον οποίο θα εξάγεται η παραγόμενη ενέργεια προς την Αττική και, ενδεχομένως, προς το νότο. «Η διασύνδεση έχει δυνατότητα μεταφοράς 2.500 MW ηλεκτρικού ρεύματος, κάτι που σημαίνει ότι αυτή η παραγωγή δεν υπάρχει περίπτωση να χρειάζεται στην Κρήτη. Σαφώς θα είναι εξαγωγική.»
Η κα Σφακιανάκη δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στον ρόλο των υπαρχόντων εργοστασίων της ΔΕΗ στην Κρήτη, όπως αυτό του Αθερινόλακου, σημειώνοντας ότι «οι παλιές πετρελαϊκές μονάδες θα παραμείνουν σε καθεστώς εφεδρείας, είτε σε ψυχρή, είτε σε θερμή, κάτι που σημαίνει ότι θα συνεχίσουν να καίνε μαζούτ για χρόνια». Αυτό, παρά τις διαβεβαιώσεις για στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δείχνει ότι τα ορυκτά καύσιμα θα συνεχίσουν να έχουν κυρίαρχο ρόλο στο ενεργειακό μείγμα, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Στην πράξη, αυτό που θα συμβεί είναι ότι το ρεύμα που θα παράγεται στην Κρήτη, από αιολικά, φωτοβολταϊκά και εργοστάσια ορυκτών καυσίμων, θα αναμειγνύεται και θα μεταφέρεται στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου θα συνυπάρχει με το ρεύμα που παράγεται εκεί. Δεν θα υπάρχει δηλαδή διαχωρισμός του “πράσινου” από το “βρώμικο” ρεύμα. Αυτό το σύστημα θα διευκολύνει την εγκατάσταση νέων έργων ΑΠΕ στο νησί, καθώς θα υπάρχει η διασφάλιση ότι η παραγόμενη ενέργεια θα έχει πού να διοχετευτεί.
Η κα Σφακιανάκη αναφέρθηκε, επίσης, στον ρόλο των μεγάλων ενεργειακών ομίλων στην Κρήτη, επισημαίνοντας ότι «το 50% της δυναμικότητας της διασύνδεσης είναι δεσμευμένο για την Τέρνα και τη ΔΕΗ. Οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι θα πάρουν το υπόλοιπο.» Αυτό δημιουργεί ένα ολιγοπωλιακό τοπίο, όπου οι μικροί παραγωγοί και οι τοπικές κοινωνίες έχουν περιορισμένες δυνατότητες συμμετοχής.
Η συζήτηση δεν θα μπορούσε να μην αγγίξει το ζήτημα των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών απέναντι στην ανεξέλεγκτη εγκατάσταση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών. «Αυτή η αντίδραση είναι σίγουρη πως θα συνεχιστεί. Όλα αυτά τα χρόνια έχουν κερδηθεί πράγματα. Δεν είναι ότι όλοι οι αγώνες έχουν πάει χαμένοι. Ανησυχούν πολύ στην Αθήνα και για την αντίδραση που έχει δημιουργηθεί για τη νέα γραμμή μεταφοράς από τα Χανιά στη Δαμάστα», ανέφερε η αρχιτέκτονας, τονίζοντας ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η δύναμη της συλλογικής δράσης.
Κλείνοντας, η κα Σφακιανάκη υπογράμμισε ότι οι αντιδράσεις δεν πρέπει να περιορίζονται στο νομικό σκέλος, αλλά να έχουν ένα γενικότερο χαρακτήρα και να στοχεύουν στη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος και των συμφερόντων των τοπικών κοινωνιών. «Δεν πρέπει να νιώθουμε μικροί, πρέπει να εκφράζουμε αυτό που νιώθουμε και να κοιτάξουμε να σώσουμε ό,τι σώζεται», κατέληξε, αφήνοντας μια νότα αισιοδοξίας για το μέλλον.
Ακούστε αναλυτικότερα:
Δημοσίευση σχολίου