Με 62,76% ο Τουφάν Ερχιουρμάν επικράτησε χθες του Ερσίν Τατάρ στις παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα, με συμμετοχή που άγγιξε το 65%. Το αποτέλεσμα αναδιατάσσει τις εσωτερικές ισορροπίες στο κατοχικό μόρφωμα και εκλαμβάνεται ως σαφής αποδοκιμασία του Τατάρ, που λειτούργησε ως πολιτικός εντολοδόχος της Άγκυρας.
Η πενταετία Τατάρ στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ταυτίστηκε με την αδιάλλακτη γραμμή της λύσης «δύο κρατών», τη μετωπική σύγκρουση με κάθε ομοσπονδιακή προοπτική και ακόμη βαθύτερη εξάρτηση από την Τουρκία στην οικονομία και στη διοίκηση του ψευδοκράτους.
Η ψήφος υπέρ του Ερχιουρμάν διαβάζεται ως αντίδραση σ’ αυτό το καθεστώς κηδεμονίας και ως απαίτηση για αξιοπρέπεια, «θεσμική» κανονικότητα και αποσυμπίεση της τουρκικής επιτήρησης. Τα ξένα μέσα υπογράμμισαν ότι το αποτέλεσμα συνιστά «στροφή προσδοκιών» προς επανεκκίνηση συνομιλιών για επίλυση του κυπριακού.
Τι είπε και τι απέφυγε να πει ο Ερχιουρμάν
Στην πρώτη δημόσια εμφάνιση ενώπιον οπαδών του στο πάρκο Κιζιλμπάς στη κατεχόμενη Λευκωσία, ο Ερχιουρμάν μίλησε για «νίκη όλων» και για «αδελφοσύνη όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από το πού γεννήθηκαν οι ίδιοι ή οι γονείς τους».
Η ρητορική αυτή συνιστά πλήρη αποδοχή των εποίκων ως «πολιτών» του ψευδοκράτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μια μελλοντική διευθέτηση του κυπριακού, αφού ο εποικισμός συνιστά έγκλημα πολέμου λόγω του γεγονότος ότι αλλάζει την δημογραφική σύνθεση της Κύπρου.
Παράλληλα, ο Ερχιουρμάν, απέφυγε επιμελώς να τοποθετηθεί στο θέμα της μορφής λύσης, ενώ σε δήλωσή του ανέφερε ότι στα ζητήματα «εξωτερικής πολιτικής» θα ενεργεί σε συνεννόηση με την Τουρκία, όπως συνέβαινε «διαχρονικά» και με τους προγούμενους «προέδρους» και θα συνεχίσει να συμβαίνει και με τον ίδιο.
Μηνύματα από την Άγκυρα
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχάρη τον Ερχιουρμάν, μιλώντας για «ωφέλεια για τις ‘χώρες’ μας και την περιοχή» και διαβεβαιώνοντας για συνέχιση της στήριξης. Ο Τούρκος αντιπρόεδρος Τζεβντέτ Γιλμάζ, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών και άλλοι θεσμικοί παράγοντες στην Άγκυρα, έστειλαν αντίστοιχα μηνύματα «σταθερής υποστήριξης». Παραφωνία, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί έριξε στο τραπέζι την «σκληρή γραμμή», καλώντας ουσιαστικά σε απόρριψη του αποτελέσματος με πρόσχημα τη συμμετοχή.
Το μείγμα αυτό αποτυπώνει την πρόθεση της Άγκυρας να διατηρήσει τον έλεγχο, επιλέγοντας κατά περίπτωση ήπιους τόνους ή ένταση. Ωστόσο ο Μπαχτσελί δεν έμεινε στο αποτέλεσμα, αλλά κάλεσε το ψευδοκράτος να αποφασίσει ένταξη στην Τουρκία.
Η απογοήτευση Τατάρ
Ο απερχομενος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ, αναγνώρισε ότι «οι ψηφοφόροι αποφάσισαν», άφησε όμως αιχμές για «παράγοντες» που επηρέασαν το αποτέλεσμα, προαναγγέλλοντας περίοδο «αναστοχασμού» και ξεκούρασης για τον ίδιο πριν αποφασίσει τί θα κάνει. Η ανάγνωση αυτή παραπέμπει περισσότερο σε μετακύλιση ευθυνών, παρά σε πολιτική αυτοκριτική, αφού άφησε να νοηθεί ότι για το κακό αποτέλεσμα έφταιγαν τα κόμματα που υποστήριξαν την «ανεξάρτητη» υποψηφιότητα του.
Συγκρατημένη αισιοδοξία από τη Λευκωσία
Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης συνεχάρη τον Ερχιουρμάν και δήλωσε έτοιμος για συνάντηση με στόχο την επανέναρξη διαδικασίας υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Η Πρόεδρος της κυπριακής Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, υπογράμμισε ότι το αποτέλεσμα εκφράζει απόρριψη της αξίωσης για λύση «δύο κρατών». Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, τόνισε πως η ψήφος των Τουρκοκυπρίων δείχνει επιθυμία για επαναπροσέγγιση και για λύση στο πλαίσιο ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα.
Το κλειδί στη Άγκυρα
Η ατμόσφαιρα θυμίζει τις στιγμές εκλογής του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ το 2005 και του Μουσταφά Ακιντζί το 2015. Τότε η Λευκωσία και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες επένδυσαν σε «παράθυρο ευκαιρίας», όμως η Τουρκία κράτησε τα κλειδιά και, όταν οι συνομιλίες έφταναν κοντά στην τελική στροφή, πάγωναν.
Το κρίσιμο σήμερα δεν είναι η πρόθεση του Ερχιουρμάν, αλλά αν η Άγκυρα επιτρέψει ουσιαστική διαδικασία. Ίσως η αλλαγή φρουράς στο ψευδοκράτος να λειτουργήσει ως άλλοθι για να υπάρξει μετατόπιση θέσεων της Άγκυρας επικαλούμενη τη «βούληση» των Τουρκοκυπρίων.
Ρεαλιστικά, η Τουρκία δεν αναμένεται να εγκαταλείψει διακηρύξεις περί «δύο κρατών» από τη μια μέρα στην άλλη. Όμως έχει πλέον άλλοθι για να «στρογγυλέψει» τις γωνίες και να εξυπηρετήσει τους στόχους της:
- – Αναζητά επαναπροσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση για πρόσβαση σε χρηματοδοτικά και βιομηχανικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων πρωτοβουλιών αμυντικής συνεργασίας τύπου SAFE.
- – Θέλει ρόλο στις ενεργειακές διασυνδέσεις της Ανατολικής Μεσογείου.
- – Επιδιώκει ομαλοποίηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας στο βάθος και τον στόχο να επανέλθει στο τραπέζι των μαχητικών νέας γενιάς.
Δημοσίευση σχολίου