Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα στο στούντιο του Ράδιο Λασίθι, ο Λευτέρης Καρχιμάκης, μέλος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και ακαδημαϊκός με διεθνή παρουσία, ξεδίπλωσε ένα ευρύ φάσμα θέσεων και κριτικής απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, παρουσιάζοντας παράλληλα τις βασικές αρχές του προγράμματος που διαμορφώνει το κόμμα του ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης.
Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Leiden της Ολλανδίας, με ειδίκευση στη διαχείριση οικονομικών κρίσεων και την Ευρωπαϊκή Πολιτική, και κάτοχος πτυχίου Νομικής, ο κ. Καρχιμάκης δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο στην πολιτική σκηνή. Ως επικεφαλής της ομάδας που επεξεργάζεται το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, κατέχει μια θέση-κλειδί στη διαμόρφωση της εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης. Παράλληλα, η σύνδεσή του με το Λασίθι είναι βαθιά και προσωπική. Γιος του Μιχάλη Καρχιμάκη, μιας εμβληματικής πολιτικής φυσιογνωμίας του ΠΑΣΟΚ με μακρά κοινοβουλευτική και υπουργική θητεία, ο Λευτέρης Καρχιμάκης πέρασε μέρος των παιδικών του χρόνων στη Σητεία, διατηρώντας έκτοτε ισχυρούς δεσμούς με την περιοχή. Η συχνή παρουσία του στο νομό και η ενεργή ενασχόλησή του με τα τοπικά ζητήματα τροφοδοτούν εδώ και καιρό συζητήσεις και ερωτήματα: θα είναι ο Λευτέρης Καρχιμάκης υποψήφιος βουλευτής στο Λασίθι στις επόμενες εθνικές εκλογές, επιλέγοντας να ακολουθήσει τα πολιτικά βήματα του πατέρα του στον τόπο καταγωγής τους;
Η Δικαιοσύνη στο Επίκεντρο: Από τα Τέμπη στην Ανάγκη Θεσμικών Αλλαγών
Η συζήτηση ξεκίνησε αναπόφευκτα από τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία, με κυρίαρχο το αίτημα για απονομή δικαιοσύνης μετά από τραγωδίες όπως η πυρκαγιά στο Μάτι και το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Ο κ. Καρχιμάκης άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση και προσωπικά στον πρωθυπουργό για την έλλειψη ανάληψης πολιτικής ευθύνης και την απουσία μιας ειλικρινούς συγγνώμης. Επικαλέστηκε τη συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Alpha, μετρώντας “34 ‘εγώ’ σε 38 λεπτά”, χωρίς όμως καμία παραδοχή λάθους ή ανάληψη ευθύνης.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη στάση της Νέας Δημοκρατίας στην υπόθεση των Τεμπών, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι προστάτεψε τον πρώην υπουργό Κώστα Αχιλλέα Καραμανλή, φτάνοντας στο σημείο οι βουλευτές της πλειοψηφίας να τον χειροκροτούν όρθιοι στη Βουλή, παρά τις αποκαλύψεις για τη μη ολοκλήρωση της σύμβασης 717, η οποία, σύμφωνα με την Ευρωπαία Εισαγγελέα, θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την τραγωδία. Υπενθύμισε ότι η παραπομπή του Χρήστου Τριαντόπουλου ήρθε μόνο μετά από μαζικά συλλαλητήρια και κατόπιν πρωτοβουλίας του ΠΑΣΟΚ.
Πέρα από την απόδοση ευθυνών, ο κ. Καρχιμάκης τόνισε την ανάγκη για βαθιές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, ώστε να αποκατασταθεί η κλονισμένη εμπιστοσύνη των πολιτών. “Αν βγείτε και ρωτήσετε δέκα ανθρώπους στο δρόμο,” ανέφερε χαρακτηριστικά, “δεν νομίζω ότι λιγότεροι από έξι-εφτά θα σας πούνε ότι δεν εμπιστεύονται τη δικαιοσύνη.” Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσίασε τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, τονίζοντας τη σημασία αλλαγής στον τρόπο επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, ώστε να μην διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση, μειώνοντας τον κίνδυνο πολιτικών παρεμβάσεων. Παράλληλα μίλησε για θέσπιση τετραετούς περιόδου «αποστρατείας» κατά την οποία οι δικαστές μετά τη συνταξιοδότησή τους δεν θα μπορούν να πολιτεύονται, αποτρέποντας πιθανές συναλλαγές κατά τη διάρκεια της θητείας τους.
Συνδέοντας την τραγωδία των Τεμπών με την κατάσταση των σιδηροδρόμων, ο κ. Καρχιμάκης υπογράμμισε την ανάγκη για έναν ασφαλή, λειτουργικό και με αναπτυξιακό ρόλο σιδηρόδρομο σε όλη την Ελλάδα. Εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί πρόσκλησης Γάλλων συμβούλων, τονίζοντας ότι η χώρα χρειάζεται ένα συνεκτικό “εθνικό σχέδιο” και όχι αποσπασματικές λύσεις ή “σωτήρες”.
Άσκησε κριτική στο φημολογούμενο σχέδιο του Υφυπουργού Υποδομών, κ. Κυρανάκη, το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Καρχιμάκη, προωθεί περαιτέρω ιδιωτικοποίηση κατά το μοντέλο της ΔΕΗ, ένα μοντέλο που, όπως υποστήριξε, ευθύνεται εν μέρει για τα προβλήματα. Αντιθέτως, τόνισε την ανάγκη για επένδυση σε διατάξεις ασφαλείας, έμπειρα στελέχη και κατάλληλο προσωπικό ελέγχου, επικαλούμενος την Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ERM) που διαπιστώνει ελλείψεις στην Ελλάδα.
Οικονομία: Ο «Βασιλιάς Ιωάννης», η Ακρίβεια και η Εναλλακτική του ΠΑΣΟΚ
Η συζήτηση πέρασε στα φλέγοντα ζητήματα της οικονομίας και της ακρίβειας. Ο κ. Καρχιμάκης χρησιμοποίησε την αλληγορία του Ρομπέν των Δασών, παρομοιάζοντας τον πρωθυπουργό με τον «Βασιλιά Ιωάννη» που «παίρνει από τους πολλούς για να δώσει πίσω ψίχουλα». Αναφέρθηκε στο πρωτογενές πλεόνασμα των 11,3 δισ. ευρώ, το οποίο, όπως είπε, προήλθε από την υπερφορολόγηση των πολιτών που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα – επικαλούμενος στοιχεία του ΙΝΕ ΓΣΕΕ για τη δυσκολία των νοικοκυριών να καλύψουν τον μήνα και των νέων να ζήσουν αυτόνομα.
Σε αντιδιαστολή, παρουσίασε τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ:
- Μηδενισμός του ΦΠΑ στα βασικά είδη διατροφής και πρώτης ανάγκης: Υπολόγισε το μηνιαίο όφελος για μια μέση οικογένεια στα 50 ευρώ, ποσό σημαντικό για τον προϋπολογισμό της.
- Επαναφορά του ΕΚΑΣ: Για 380.000 χαμηλοσυνταξιούχους, τονίζοντας ότι αυτά τα χρήματα θα επιστρέψουν άμεσα στην πραγματική οικονομία.
- Δικαιότερος ΕΝΦΙΑ: Αναγνώρισε την ύπαρξη φόρου ακίνητης περιουσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά πρότεινε έναν πιο αναλογικό ΕΝΦΙΑ που θα ελαφρύνει τη μεγάλη πλειοψηφία και θα επιβαρύνει όσους έχουν πραγματικά μεγάλη περιουσία. Επίσης, άνοιξε τη συζήτηση για το πού κατευθύνονται τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ, προτείνοντας ενδεχομένως τη διάθεσή τους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, συνδέοντάς το με την κριτική στην κυβέρνηση που δίνει αρμοδιότητες στους δήμους χωρίς αντίστοιχους πόρους.
Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι, ενώ απορρίπτει τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ ως ακοστολόγητες, στην πραγματικότητα υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος, όπως αποδεικνύεται από το ίδιο το πλεόνασμα. Επέκρινε την κυβερνητική πολιτική που, κατά την άποψή του, ευνοεί τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, επιτρέποντάς τους νόμιμη φοροαποφυγή, εις βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των πολιτών. Συνέδεσε αυτή την επιλογή με το αναπτυξιακό μοντέλο της έκθεσης Πισσαρίδη, που προωθεί τη συγκέντρωση της αγοράς σε λίγους μεγάλους παίκτες, ένα μοντέλο που το ΠΑΣΟΚ απορρίπτει, αντιπροτείνοντας ένα αποκεντρωμένο μοντέλο βασισμένο στους ΜΜΕ και τις “οικονομίες εξωτερικής κλίμακας”, όπου η αλληλεπίδραση πολλών μικρών παικτών δημιουργεί συνέργειες και μειώνει το κόστος (έφερε ως παράδειγμα την ανυπαρξία μεγάλης ελληνικής βιομηχανίας στρωμάτων παρά τον ανεπτυγμένο τουρισμό).
Στέγαση, Υγεία, Παιδεία: Η Κριτική στην «Αγοραία» Λογική
Ο κ. Καρχιμάκης επέκτεινε την κριτική του και σε άλλους τομείς. Για την κρίση στέγασης, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι με προγράμματα όπως το Σπίτι μου και το ενοίκιο μπόνους επιδοτεί τη ζήτηση αντί να ενισχύει την προσφορά κατοικιών, επιδεινώνοντας το πρόβλημα και οδηγώντας σε αύξηση των τιμών. Η λύση, κατά τον ίδιο, βρίσκεται στην αύξηση της προσφοράς και στον έλεγχο της αγοράς από καταχρηστικές πρακτικές.
Στον τομέα της Υγείας, αναγνώρισε τις “υπεράνθρωπες προσπάθειες” γιατρών και νοσηλευτών, αλλά απέδωσε την υποστελέχωση και τα προβλήματα των περιφερειακών νοσοκομείων (με αναφορά στα νοσοκομεία του Λασιθίου) στην «υποσκαπτική λογική» της κυβέρνησης και την έλλειψη κρατικής αρωγής. Θεώρησε ότι η Νέα Δημοκρατία ακολουθεί μια ενιαία “λογική της αγοράς” σε Υγεία, Παιδεία και Μεταφορές, μη πιστεύοντας στα κοινωνικά αγαθά και αντιμετωπίζοντας τους πολίτες ως «ποσοστά κέρδους». Το ΠΑΣΟΚ, αντίθετα, προτείνει, αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία (τουλάχιστον στον ευρωπαϊκό μέσο όρο) και την Υγεία. Διοικητικές αλλαγές στις προκηρύξεις γιατρών με μαζικές προσλήψεις ώστε να μην δημιουργείται η αίσθηση απομόνωσης και εξαντλητικής εργασίας. Ανταγωνιστικούς μισθούς στο ΕΣΥ και διατήρηση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της Υγείας.
Απέρριψε την ιδέα ότι η εδραίωση της ΝΔ καθιστά αδύνατη την αλλαγή, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση έχει οδηγήσει τη χώρα «δεκαετίες πίσω» και ότι το ΠΑΣΟΚ έχει έτοιμο πρόγραμμα και επιδιώκει την ευρωπαϊκή σύγκλιση σε ό,τι αφορά το κοινωνικό κράτος.
ΒΟΑΚ, Εγγειοβελτιωτικά και «Εκδικητικότητα»
Η συζήτηση στράφηκε αναπόφευκτα στα ζητήματα της Κρήτης και ειδικότερα του Λασιθίου. Για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ο κ. Καρχιμάκης χαρακτήρισε την απόφαση να τερματίζει το έργο στον Άγιο Νικόλαο ως “άλλη μία αποτυχία του επιτελικού κράτους” και ως ένδειξη της “θατσερικής λογικής” της κυβέρνησης που δεν επενδύει αν δεν βλέπει άμεσο κέρδος, αγνοώντας τον μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό ρόλο των υποδομών. Υποστήριξε ότι η επέκταση του ΒΟΑΚ μέχρι τη Σητεία είναι κρίσιμη για την αξιοποίηση του τοπικού αεροδρομίου και τη συνολική ενσωμάτωση του νομού στην παραγωγική διαδικασία. Δεν δίστασε να αποδώσει την απόφαση αυτή σε δύο παράγοντες κάνοντας λόγο για ιδεολογική εμμονή από πλευράς κυβέρνησης με έλλειψη πίστης στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, αλλά και για πολιτική εκδικητικότητα η οποία ενδεχομένως να κρύβεται απέναντι σε έναν νομό με «παραδοσιακά δημοκρατικά αντανακλαστικά».
Σχετικά με τα εγγειοβελτιωτικά έργα που απεντάχθηκαν από χρηματοδοτικά προγράμματα (ακόμη και από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως διευκρίνισε), ο κ. Καρχιμάκης τα συνέδεσε με μια γενικότερη τάση ιδιωτικοποίησης του νερού, επικαλούμενος υπουργικές δηλώσεις περί ανάληψης μεγάλων έργων από την ιδιωτική οικονομία. Επανέλαβε την ιδεολογική διαφορά ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, με το ΠΑΣΟΚ να υπερασπίζεται τα κοινωνικά αγαθά έναντι της λογικής της αγοράς.
Η Στρατηγική του ΠΑΣΟΚ και το Μέλλον
Ο κ. Καρχιμάκης τόνισε ότι το ΠΑΣΟΚ ακολουθεί τον “δύσκολο αλλά σωστό δρόμο” της προγραμματικής, συγκρουσιακής αντιπολίτευσης. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι, παρά τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, η εικόνα θα αλλάξει, καθώς η πλειοψηφία των πολιτών (70% σύμφωνα με ποιοτικά στοιχεία) επιθυμεί κυβερνητική αλλαγή, και το ΠΑΣΟΚ είναι το μόνο κόμμα, κατά τον ίδιο, που διαθέτει ολοκληρωμένο πρόγραμμα, στελέχη και λύσεις για να την πραγματοποιήσει. Υπενθύμισε την ισχυρή παρουσία του ΠΑΣΟΚ στο Λασίθι, έναν από τους δύο «πράσινους νομούς» στις τελευταίες ευρωεκλογές.
Το Ερώτημα της Υποψηφιότητας στο Λασίθι
Όταν η συζήτηση έφτασε στο προσωπικό του πολιτικό μέλλον και το ενδεχόμενο υποψηφιότητάς του στο Λασίθι, ο κ. Καρχιμάκης υπήρξε προσεκτικός και διπλωματικός. Χαρακτήρισε «νωρίς» οποιαδήποτε συζήτηση, καθώς οι εκλογές τοποθετούνται από τον πρωθυπουργό το 2027. Επισήμανε το “δύσκολο αλλά ενδιαφέρον έργο” που του έχει αναθέσει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, δηλαδή η ηγεσία της ομάδας προγράμματος, ένα έργο που απαιτεί συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες σε όλη την Ελλάδα. Παραπέμποντας εμμέσως πλην σαφώς στις αποφάσεις του αρχηγού του κόμματος, ουσιαστικά άφησε το θέμα ανοιχτό, χωρίς να επιβεβαιώνει αλλά ούτε και να διαψεύδει τις σχετικές φήμες.
Δημοσίευση σχολίου