Με έκδηλη την αίσθηση ανακούφισης λόγω της σημερινής λήξης της θητείας της Επιτροπής Παρακολούθησης Εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης για τη νήσο Χρυσή και μετά τη χθεσινή τελευταία συνεδρίασή της, ο Καλούστ Παραγκαμιάν, συντονιστής της Επιτροπής, μίλησε σήμερα στο Ράδιο Λασίθι κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό για την τετραετία που προηγήθηκε.
Ο κ. Παραγκαμιάν σκιαγράφησε μια δύσκολη και συχνά επίπονη πορεία που σημαδεύτηκε από «αφόρητες πιέσεις», μηνύσεις και αγωγές (από αιρετούς, επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες εκτάσεων στη νήσο Χρυσή), αλλά και από την θεμελίωση μιας νέας πραγματικότητας για το νησί, μακριά από το επιζήμιο και ανεξέλεγκτο μοντέλο του μαζικού τουρισμού. Ο κ. Παραγκαμιάν τόνισε πως ένα «πολύ μικρό ποσοστό» του Σχεδίου Δράσης υλοποιήθηκε από τους φορείς που είχαν αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις, ωστόσο τόνισε πως το κρισιμότερο βήμα, η αλλαγή νοοτροπίας και η εκπόνηση κρίσιμων μελετών για την φύλαξη, την επισκεψιμότητα και το φυσικό περιβάλλον του νησιού, αποτελούν μια παρακαταθήκη για το μέλλον, το οποίο πλέον περνά στα χέρια του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ). Το ποσό των 600.000 που διέθετε αρχικά η Περιφέρεια Κρήτης (και το οποίο εξαρχής είχε θεωρηθεί πολύ μικρό) δεν απορροφήθηκε και πλέον μόνη εκκρεμότητα παραμένει η μελέτη ξήρανσης του κεδρόδασους η οποία βρίσκεται στο τελικό της στάδιο και αναμένεται να παραδοθεί προς αξιοποίηση τον ερχόμενο Δεκέμβριο.
Σύμφωνα με τον κ. Παραγκαμιάν ένα από τα βασικά στοιχεία που δεν είχε ληφθεί υπόψιν κατά την κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης ήταν ο μεγάλος χρόνος που θα χρειαζόταν ώστε να εμπεδωθεί σε κάθε εμπλεκόμενο η αλλαγή σε μια κατάσταση που παρέμενε ανεξέλεγκτη για δεκαετίες για να δοθεί η δυνατότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Πλέον, όπως υπογράμμισε ο ίδιος μέσα από αυτή τη δύσκολη διαδικασία άρχισαν να δημιουργούνται νέες, υγιείς ευκαιρίες, όπως για παράδειγμα δείχνει το παράδειγμα του Σύλλογου Σκαφών «Δελφίνι» με την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος να είναι που αποδυκνύει ότι ένα βιώσιμο μοντέλο τουρισμού δεν είναι μόνο εφικτό, αλλά και επικερδές.
Το τέλος του μαζικού τουρισμού και οι αφόρητες πιέσεις
Ο κ. Παραγκαμιάν επεσήμανε πως ο ανεξέλεγκτος μαζικός τουρισμός με μεγάλα σκάφη, που μετέφεραν χιλιάδες επισκέπτες χωρίς κανέναν έλεγχο, ανήκει οριστικά στο παρελθόν. «Το νησί έχει μία περιορισμένη χωρητικότητα σε επισκέπτες», δήλωσε, υπογραμμίζοντας πως ο παλιός τρόπος λειτουργίας δημιούργησε τα σημαντικότερα προβλήματα στη Χρυσή.
Η πορεία αυτή προς την αλλαγή, ωστόσο, δεν ήταν ανέφελη. «Οι πιέσεις, ιδιαίτερα τα πρώτα δύο χρόνια, ήταν αφόρητες. Δεν ξέρω πώς επιβιώσαμε και στοχεύανε στην εξάντλησή μας», αποκάλυψε. Αυτές οι πιέσεις δεν ήταν αφηρημένες, αλλά έλαβαν συγκεκριμένη νομική μορφή, με μηνύσεις και αγωγές που εκκρεμούν ακόμη, συντηρώντας μια ατμόσφαιρα έντασης. Υπενθύμισε πως μήνυση εναντίον του έχει καταθέσει ο πρώην Δήμαρχος Ιεράπετρας, ενώ αγωγές έχουν κάνει και ιδιώτες που διεκδικούν ιδιοκτησίες στο νησί. Πρόκειται για ένα μεγάλο και περίπλοκο ζήτημα, για το οποίο ο πλήρης φάκελος έχει ήδη αποσταλεί στα αρμόδια υπουργεία και στον ΟΦΥΠΕΚΑ προς επίλυση.
Η επόμενη μέρα
Με τη λήξη της θητείας της επιτροπής, την πλήρη ευθύνη διαχείρισης αναλαμβάνει πλέον ο ΟΦΥΠΕΚΑ. Ο κ. Παραγκαμιάν σημείωσε πως οι βασικές αρμόδιες υπηρεσίες (Δασική, Κτηματική, Αρχαιολογία) είναι συγκεκριμένες και οι υποχρεώσεις τους σαφείς, απορρίπτοντας το επιχείρημα της πολυπλοκότητας ως δικαιολογία για την αδράνεια.
Κρίσιμος παράγοντας για τη θεσμική θωράκιση του νησιού και την εδραίωση του νέου καθεστώτος αποτελεί η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος, η οποία, όπως τόνισε ο κ. Παραγκαμιάν, καθυστερεί ανεπίτρεπτα. Το διάταγμα αυτό αναμένεται να ενισχύσει το υφιστάμενο πλαίσιο προστασίας, ενσωματώνοντας μόνιμα πολλές από τις δράσεις του Σχεδίου Δράσης και θέτοντας οριστικούς κανόνες για τη διαχείριση, ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα του παρελθόντος.
Την ίδια ώρα, η κατάσταση στο νησί παραμένει εύθραυστη και απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Ο συντονιστής έκανε λόγω για επανεμφάνιση παράνομων κατασκηνωτών ήδη από τον Αύγουστο γεγονός για το οποίο έχουν υπάρξει ήδη καταγγελίες, αλλά και την αδιανόητη, κατά τον ίδιο, προσπάθεια της Δασικής Υπηρεσίας Λασιθίουκαι ορισμένων αιρετών της Ιεράπετρας να εμποδίσουν τον καθαρισμό του νησιού. Η πρόφαση είναι το υποτιθέμενο υψηλό κόστος των 150.000 ευρώ που έχουν εξασφαλιστεί, μια στάση που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τις πραγματικές τους προθέσεις, όπως τόνισε χαρακτηριστικά.
Για τον ίδιο, η λήξη της θητείας του δεν σημαίνει και το τέλος της ενασχόλησής του με την προστασία της Χρυσής τονίζοντας πως ήδη έχει ξεκινήσει ένας νέος ελέγχου της απραξίας των αρμόδιων υπηρεσιών, με τεκμηριωμένες προσφυγές στον Συνήγορο του Πολίτη και την Εθνική Αρχή Διαφάνειας. «Ήμασταν ευγενικοί όσο ήμασταν στην επιτροπή, διότι έπρεπε να τηρούμε κάποιες ισορροπίες. Τώρα αυτό δεν υφίσταται», τόνισε, αφήνοντας να εννοηθεί πως η κριτική του θα είναι πλέον πιο έντονη, άμεση και χωρίς διπλωματικές συμβάσεις.
Το μεγάλο στοίχημα, όπως επανέλαβε κλείνοντας, είναι αυτές οι μελέτες που εκπονήθηκαν να μην μείνουν στα συρτάρια. «Ο στόχος δεν ήταν να γίνουν οι μελέτες. Ο στόχος ήταν να γίνουν μελέτες για να εφαρμοστούν». Με την επιτροπή να αποτελεί παρελθόν, η ευθύνη για την εφαρμογή τους και την οριστική προστασία της Χρυσής περνά πλέον εξ ολοκλήρου στην πολιτεία και τους φορείς της.
Δημοσίευση σχολίου