Μία νέα απόφαση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με ημερομηνία 7 Οκτωβρίου 2025, αποκαλύπτει δεύτερη κατά σειρά αποζημίωση προς τους αναδόχους του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ιδιωτικού Φορέα Σύμπραξης (ΙΦΣ), δηλαδή της εταιρείας «ΠΑΣΙΦΑΗ ΟΔΟΣ Α.Ε.» και των κατασκευαστών της (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε., ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις Α.Ε., INTRAKAT), να αποζημιωθούν για καθυστέρηση 498 ημερών στην εκτέλεση του έργου Χερσόνησος – Νεάπολη, που προκλήθηκε από τη μη έγκαιρη παράδοση των εργοταξιακών χώρων.
Η απόφαση, την οποία υπογράφει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας, εκδόθηκε μετά από εισηγήσεις της Γενικής Γραμματείας Υποδομών και τις γνωμοδοτήσεις του Ανεξάρτητου Ελεγκτή. Πρόκειται για την πρώτη επίσημη παραδοχή ότι οι καθυστερήσεις στο έργο προήλθαν όχι από τους εργολάβους, αλλά από την ίδια την Αναθέτουσα Αρχή, δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο.
Η αφετηρία της υπόθεσης
Η Σύμβαση Σύμπραξης για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη υπογράφηκε στις 21 Απριλίου 2023. Σύμφωνα με το άρθρο 15 της σύμβασης, το Δημόσιο όφειλε να παραδώσει όλους τους χώρους κατασκευής έως 21 Απριλίου 2024. Ωστόσο, οι παραδόσεις έγιναν ενάμιση χρόνο αργότερα, τμηματικά, στις 16 Απριλίου και 12 Μαΐου 2025, μέσω των σχετικών Πρωτοκόλλων Παράδοσης – Παραλαβής.
Η καθυστέρηση αυτή, βάσει του άρθρου 15.1.3 της Σύμβασης, θεωρείται «Γεγονός Αποζημίωσης», καθώς εμπόδισε τον ΙΦΣ να ξεκινήσει έγκαιρα τις εργασίες. Ο ΙΦΣ, με επιστολές του στις 24 Ιουνίου και 29 Ιουλίου 2025, αιτήθηκε παράταση 498 ημερολογιακών ημερών, απαλλαγή από τις σχετικές ευθύνες και αποζημίωση για την «Εκτιμώμενη Μεταβολή Κόστους Σύμπραξης».
Σύμφωνα με τα έγγραφα που συνόδευαν το αίτημα, το συνολικό κόστος αυτής της μεταβολής εκτιμήθηκε σε 124.523.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), εκ των οποίων 112.323.000 ευρώ αφορούν τον κατασκευαστή και 12.200.000 ευρώ τον ΙΦΣ. Το ποσό αυτό δεν αποτελεί οριστική αποζημίωση, αλλά εκτίμηση του ΙΦΣ, η οποία θα εξεταστεί και θα επικυρωθεί σε επόμενο στάδιο.
Η απόφαση του Υπουργείου
Η απόφαση του Υπουργείου Υποδομών επιβεβαιώνει το δικαίωμα του ΙΦΣ να αποζημιωθεί, προβλέπει παράλληλα την παράταση 498 ημερών και μεταθέτει:
- την Προγραμματισμένη Ημερομηνία Διαθεσιμότητας Υπηρεσιών από 21 Απριλίου 2027 σε 11 Ιουλίου 2028,
- και την Απώτερη Ημερομηνία από 21 Απριλίου 2028 σε 11 Ιουλίου 2029.
Το Υπουργείο σημειώνει ότι η καθυστέρηση οφείλεται αποκλειστικά στο Δημόσιο, καθώς δεν ολοκληρώθηκαν εγκαίρως οι απαλλοτριώσεις και οι διοικητικές διαδικασίες για την παράδοση των εργοταξιακών χώρων. Η απόφαση αναφέρει ρητά ότι «δεν συντρέχει συναφής υπαιτιότητα ή εν γένει ευθύνη του ΙΦΣ», επιβεβαιώνοντας ότι οι εργολάβοι απαλλάσσονται πλήρως από οποιαδήποτε ευθύνη για την καθυστέρηση.
Το Υπουργείο αποδέχεται την αρχή της αποζημίωσης για «πραγματικές αυξημένες δαπάνες», ενώ επισημαίνει ότι το ποσό θα οριστικοποιηθεί «μετά την υποβολή όλων των απαιτούμενων δικαιολογητικών από τον ΙΦΣ και την εξέτασή τους από την Αναθέτουσα Αρχή».
Ένα έργο 22,5 χιλιομέτρων με πολλαπλές καθυστερήσεις
Το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη του ΒΟΑΚ, μήκους 22,5 χιλιομέτρων, περιλαμβάνει πέντε σήραγγες, δώδεκα γέφυρες και πέντε ανισόπεδους κόμβους, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 350 εκατομμύρια ευρώ. Η αποζημίωση που αιτείται ο ΙΦΣ αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τρίτο της αξίας του έργου, γεγονός που αναδεικνύει τη βαρύτητα της καθυστέρησης.
Η διάρκεια της περιόδου υπηρεσιών παραμένει 26 έτη από την ημερομηνία διαθεσιμότητας, δηλαδή έως το 2054, χωρίς να επηρεάζεται από την παράταση.
Δεύτερη αποζημίωση μέσα σε λίγες ημέρες
Η συγκεκριμένη απόφαση έρχεται λίγες ημέρες μετά την αποζημίωση ύψους 21 εκατ. ευρώ που εγκρίθηκε για το τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, επίσης λόγω καθυστερήσεων στις απαλλοτριώσεις. Με τις δύο αυτές περιπτώσεις, η συνολική επιβάρυνση για το Δημόσιο φτάνει τα 145 εκατομμύρια ευρώ.
Το γεγονός ότι και οι δύο αποφάσεις εκδόθηκαν εντός του ίδιου διαστήματος, με κοινό παρονομαστή τις καθυστερήσεις του Δημοσίου, προκαλεί ερωτήματα για τον τρόπο προετοιμασίας και ωρίμανσης των έργων του ΒΟΑΚ. Παράλληλα, δείχνει πως οι εργολάβοι αξιοποιούν τις προβλέψεις των συμβάσεων ΣΔΙΤ για να διασφαλίσουν πλήρη αποζημίωση σε περιπτώσεις αδυναμίας του κράτους να ανταποκριθεί έγκαιρα στις δεσμεύσεις του.
Ένα έργο με πολιτικό και οικονομικό αποτύπωμα
Η απόφαση της 7ης Οκτωβρίου 2025 αποτελεί κρίσιμο σημείο στην εξέλιξη του ΒΟΑΚ, καθώς συνδέεται άμεσα με τις ευθύνες του Δημοσίου στην υλοποίηση ενός έργου-ορόσημου για την Κρήτη. Παρά τις εξαγγελίες περί επιτάχυνσης, οι καθυστερήσεις και οι αποζημιώσεις δείχνουν ότι η ωρίμανση των συμβάσεων δεν είχε ολοκληρωθεί όταν ανατέθηκαν τα έργα.
Η αποζημίωση των 124,5 εκατ. ευρώ, ακόμη κι αν τελικά περιοριστεί μετά τον έλεγχο, αποτυπώνει το κόστος της διοικητικής ανεπάρκειας και της πολιτικής βιασύνης στην προώθηση μεγάλων δημοσίων έργων. Το βάρος, για ακόμη μία φορά, πέφτει στους φορολογούμενους.
Δημοσίευση σχολίου