Σε μια περίοδο που η κλιματική αλλαγή μετατρέπει τη λειψυδρία από μελλοντική απειλή σε παρούσα πραγματικότητα και το ενεργειακό κόστος γονατίζει τον πρωτογενή τομέα, οι Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) του Δήμου Ιεράπετρας αποφασίζουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Με αιχμή του δόρατος τον πρόεδρο του ΤΟΕΒ Κουτσουρά, Νικήτα Παπαδάκη, ξεδιπλώνεται ένα σχέδιο δράσης πολλαπλών επιπέδων που στοχεύει όχι απλώς στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά στη δημιουργία ενός βιώσιμου και αυτόνομου μοντέλου διαχείρισης των υδάτινων και ενεργειακών πόρων. Μιλώντας σήμερα στο «Ράδιο Λασίθι», ο κ. Παπαδάκης περιέγραψε μια στρατηγική που περιλαμβάνει την αξιοποίηση νέων πηγών νερού, την προώθηση μιας μεγάλης μονάδας αφαλάτωσης, τη δημιουργία ιδίων ενεργειακών υποδομών και, κυρίως, τη σύμπτυξη μιας ισχυρής συμμαχίας των πέντε ΤΟΕΒ της περιοχής, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση: δεν υπάρχει χρόνος για αναμονή.
Μια δύσκολη σεζόν που βγήκε με προγραμματισμό
Η αφετηρία της συζήτησης ήταν ο απολογισμός μιας δύσκολης αρδευτικής περιόδου, η οποία, σύμφωνα με τον κ. Παπαδάκη, ολοκληρώθηκε με επιτυχία για την περιοχή του Κουτσουρά χάρη στον «καλό προγραμματισμό» και τη συνεργασία του συμβουλίου με τους αγρότες. Παρά τα σοβαρά προβλήματα, με τις τρεις γεωτρήσεις να λειτουργούν οριακά και την παροχή της κεντρικής πηγής να πέφτει στα 70 κυβικά την ώρα, ο Οργανισμός κατάφερε να καλύψει τις ανάγκες χωρίς να επιβάλει περιοριστικά μέτρα στις καλλιέργειες. «Όποιος ήθελε φύτευε», τόνισε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας παράλληλα την καλή και σταθερή ποιότητα του νερού της περιοχής (αγωγιμότητα 800-1.000), σε αντίθεση με γειτονικές περιοχές όπως ο Μακρύς Γιαλός, όπου η υφαλμύρωση αποτελεί τεράστιο εμπόδιο στην παραγωγή.
Η συμμαχία των πέντε και η «Ενιαία Διαχείριση»
Η κρισιμότερη αποκάλυψη του κ. Παπαδάκη αφορά τη στρατηγική σύμπραξη των πέντε ΤΟΕΒ του Δήμου Ιεράπετρας (Καλαμαύκας, Παχειάς Άμμου, Ιεράπετρας, Σχινοκαψάλων και Κουτσουρά). Οι πρόεδροι των οργανισμών αυτών, έπειτα από σειρά συναντήσεων, αποφάσισαν να δράσουν από κοινού για να προλάβουν τις εξελίξεις σχετικά με την ενιαία διαχείριση υδάτων Κρήτης από τον νέο ρυθμιστή, τον ΟΑΚ.
«Προσπαθούμε να έχουμε εμείς αυτή την ενιαία διαχείριση. Ό,τι συμβαίνει στο Μύρτος να συμβαίνει και στο Μακρύ Γιαλό», δήλωσε ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Κουτσουρά. Στο πλαίσιο αυτό, οι πέντε ΤΟΕΒ θα συνεργαστούν με μελετητικό γραφείο, το οποίο αναμένεται στην περιοχή τις επόμενες εβδομάδες, για την εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών. Τη χρηματοδότηση των μελετών αυτών έχει δεσμευτεί να καλύψει η Αντιπεριφέρεια Λασιθίου, με τον κ. Παπαδάκη να τονίζει πως αυτό θα τους δώσει «έναν άσο στο χέρι» για τα επόμενα βήματα. Η στάση τους απέναντι στην περιβόητη μελέτη των Ολλανδών είναι κάθετη: «Εμείς δεν πρέπει να τους λαμβάνουμε καθόλου υπόψη πλέον. Δεν τους θέλουμε», είπε, καθιστώντας σαφές ότι οι τοπικοί φορείς επιδιώκουν μια λύση σχεδιασμένη από τους ίδιους για τους ίδιους.
Νέες πηγές και η λύση της αφαλάτωσης
Στο μέτωπο της αύξησης των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού, δύο είναι οι βασικοί άξονες. Ο πρώτος είναι η αξιοποίηση της πηγής του Αδιάβατου, που σύμφωνα με τον κ. Παπαδάκη μπορεί να αποδώσει έως και 1.000 κυβικά νερού ωριαίως. Για να παρακαμφθούν οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, ο ίδιος πρότεινε στον Αντιπεριφερειάρχη Γιάννη Ανδρουλάκη να αναλάβει ο ΤΟΕΒ την εκπόνηση της περιβαλλοντικής μελέτης, ώστε να ωριμάσει το έργο και να παραδοθεί έτοιμο στους δήμους.
Ο δεύτερος και πιο φιλόδοξος άξονας είναι η συνεργασία με ιδιωτική εταιρεία για την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης, η οποία θα παρέχει στον ΤΟΕΒ Κουτσουρά 10.000 κυβικά άριστης ποιότητας αρδευτικού νερού ημερησίως. Ο κ. Παπαδάκης αποκάλυψε ότι οι διαδικασίες βρίσκονται σε τελικό στάδιο, καθώς μετά τη χαρτογράφηση της περιοχής από το μελετητικό γραφείο, αναμένονται άμεσα, ενδεχομένως και εντός του Οκτωβρίου, οι δικηγόροι της εταιρείας για την υπογραφή της τελικής συμφωνίας.
Το ενεργειακό αγκάθι και τα «μπλοκαρισμένα» φωτοβολταϊκά
Την ίδια στιγμή, οι ΤΟΕΒ παραμένουν «ενεργοβόροι» οργανισμοί, με το κόστος του ρεύματος να εκτοξεύεται. Ο κ. Παπαδάκης ανέφερε ότι μόνο ο ΤΟΕΒ Κουτσουρά πλήρωσε περίπου 50.000 ευρώ για τις ανάγκες της σεζόν, ενώ για μεγαλύτερους οργανισμούς το κόστος ανέρχεται σε εκατομμύρια. Η λύση των ενεργειακών κοινοτήτων μέσω του προγράμματος «Απόλλων» έχει πλέον καταργηθεί, ενώ, όπως είπε, ο ενεργειακός χώρος παραμένει «δεσμευμένος από τρεις-τέσσερις μεγάλες εταιρείες».
Ακόμα και οι πρωτοβουλίες που έχουν ήδη υλοποιηθεί, όπως η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων από συνεταιρισμούς (μεταξύ των οποίων και ο Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Κουτσουρά), σκοντάφτουν στην καθυστέρηση της σύνδεσής τους από τον ΔΕΔΔΗΕ. «Έχουμε κάνει τα φωτοβολταϊκά και περιμένουμε να μας τα συνδέσουνε», δήλωσε, προσθέτοντας ότι έθεσε το ζήτημα στον Αντιπεριφερειάρχη για τους επτά συνεταιρισμούς του νομού που βρίσκονται στην αναμονή. Η απάντηση που έλαβε είναι ότι υπάρχει η ελπίδα οι συνδέσεις να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους, μια εξέλιξη κρίσιμη για να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω το κόστος παραγωγής ελαιολάδου για τους αγρότες.
Δημοσίευση σχολίου